اخلاق اسلامی و ارزش ذاتی انسان

Authors

عبدالرزاق حسامی فر

دانشیار گروه فلسفه دانشگاه بین المللی امام خمینی

abstract

یکی از مهم‏ترین مباحث در اخلاق اسلامی منزلت اخلاق انسانی و تقدم یا تأخر آن بر فقه است که به اعمال عبادی می‏پردازد. رویکردهای گوناگون به اسلام آرای متفاوتی را در باب این مسأله پدید آورده است. بعضی از مسلمانان در رویکرد خود به اسلام، به نام دین، اصول انسانی را زیر پا می‏گذارند و برخی دیگر می‏کوشند اسلام را به گونه‏ای تفسیر کنند که با اصول اخلاق انسانی در تعارض نباشد. در این مقاله تلاش می‏شود تا، برخلاف نظر برخی از محققان مسلمان که قایل به تقدم فقه بر اخلاق‏اند، با توسل به برخی شواهد خاص اسلامی، تقدم اخلاق بر فقه نشان داده شود و بر اهمیت و بلکه تفوق اخلاق انسانی و ارزش ذاتی انسان در اخلاق اسلامی تأکید گردد. نویسنده در مقاله نتیجه می‏گیرد که بر طبق آموزه‏های اسلام شخص می‏تواند کرامت انسانی داشته باشد و در عین حال مسلمان نباشد یا مسلمان باشد و در عین حال فاقد کرامت انسانی باشد. بنابراین، نه اسلام ظاهری لزوماً شرافت می‏آورد و نه مسلمان نبودن مانع شرافت می‏شود و تأکید اسلام بر این است که اسلام در خود کرامت انسانی را دارد و مسلمان واقعی می‏کوشد بدان نایل شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظریۀ اسلامی حقوق بشردوستانه و صلح بین المللی با تأکید بر کرامت ذاتی و ارزش انسان

حقوق بشردوستانه، از ابتدا شامل قواعدی بوده است که هدف آن، حمایت از جان افراد و اموال در درگیری‌های مسلحانه است (تاریخچه). این حقوق، به‌‌لحاظ مبانی نظری و مصداق‌‌های عملی، در نظریۀ رایج غربی با نظریۀ اسلامی دارای تفاوت‌‌هایی است که کالبدشکافی نشده‌‌اند (پیشینه). بنابراین، مرزهای هویتی و پایه‌‌های بنیادی قوانین حقوق بشردوستانه، همچنان در جوامع غربی و اسلامی مبهم باقی مانده است (مسئله). لذا این پر...

full text

حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان در اسلام

حقوق بشر، مجموع? حقوق موضوعه که آغاز آن را بتوان با اعلامی? جهانی حقوق بشر یا انقلاب کبیر فرانسه دانست، نمی‌باشد؛ بلکه صحیح‌تر آن است که قدمت آن را به درازای حیات بشر بدانیم. حقوق بشر دستاورد دین و تصمیم جمعی و انقلاب خاصی نیست؛ بلکه مطالع? نقش آنها در زمین? حقوق بشر، به منظور مطالع? ابزاری است که در جهت حمایت و به رسمیت شناختن و شناساندن آن ارائه می‌کنند. در این میان دین اسلام به دلیل برخوردار...

full text

نظریۀ اسلامی حقوق بشردوستانه و صلح بین المللی با تأکید بر کرامت ذاتی و ارزش انسان

حقوق بشردوستانه، از ابتدا شامل قواعدی بوده است که هدف آن، حمایت از جان افراد و اموال در درگیری های مسلحانه است (تاریخچه). این حقوق، به لحاظ مبانی نظری و مصداق های عملی، در نظریۀ رایج غربی با نظریۀ اسلامی دارای تفاوت هایی است که کالبدشکافی نشده اند (پیشینه). بنابراین، مرزهای هویتی و پایه های بنیادی قوانین حقوق بشردوستانه، همچنان در جوامع غربی و اسلامی مبهم باقی مانده است (مسئله). لذا این پرسش مط...

full text

حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان در اسلام

حقوق بشر، مجموع? حقوق موضوعه که آغاز آن را بتوان با اعلامی? جهانی حقوق بشر یا انقلاب کبیر فرانسه دانست، نمی باشد؛ بلکه صحیح تر آن است که قدمت آن را به درازای حیات بشر بدانیم. حقوق بشر دستاورد دین و تصمیم جمعی و انقلاب خاصی نیست؛ بلکه مطالع? نقش آنها در زمین? حقوق بشر، به منظور مطالع? ابزاری است که در جهت حمایت و به رسمیت شناختن و شناساندن آن ارائه می کنند. در این میان دین اسلام به دلیل برخوردار...

full text

راهکارهای برون‌رفت از پدیده قاچاق انسان با رویکرد اخلاق اسلامی

یکی از چالش‌های اساسی بنگاه‌های بزرگ کار و اشتغال فاصله گرفتن از اصول و ضوابط اخلاقی و درآمد مشروع است. بررسی و تحلیل مقوله قاچاق انسان با رهیافت اخلاقی از پیچیدگی و عمق این مقوله پرده برمی‌دارد. موضوعی نظیر «قاچاق انسان» از موارد خاص و ویرانگر در حوزه تجارت جهانی است. تلقی ناصواب از رابطه تجارت با اخلاق و اصول اخلاقی یک نابسامانی مهم و پردامنه است؛ که اشکارا کرامت و ارزش‌های انسانی را مورد هتک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های فلسفی

جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۱۰۹-۱۱۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023